AKIL SAĞLIĞIMIZI KORUMAK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ?
Uzm. Dr. Firdevs Güçer
***Modern yaşamın getirdiği stres, hızlı tempo, dijital yoğunluk, Türkiye ve dünya gündemi akıl sağlığımızı her zamankinden daha fazla tehdit ediyor. Her gün ‘Acaba yarın hangi gündeme uyanıcaz?’ sorusuyla gece yatıyoruz. Haliyle gelsin kaygılar, panik ataklar, çarpıntılar, uykusuzluklar ve bu kronik kaygı halinin vücutta yarattığı ‘Yemek sonrası şişkinlikler, mide-bağırsak problemleri, yaz günü ellerde-ayaklarda üşümeler vs.’
***Birey olarak beden-zihin-ruh bütünlüğünü korumaya odaklanarak, bu yükleri dengelemek için neler yapabiliriz?
1.Mizaç Dengesine Uygun Yaşamalıyız.
Ayurveda ve Geleneksel Çin Tıbbı’na göre her bireyin bir mizacı (doğal yapısı) vardır. Kendi mizacımızı öğrenip bu yapıyı dikkate alarak:
– Uygun beslenme,
– Uygun uyku düzeni,
– Mevsimlere göre yaşam tarzı önerilir.
Mizaç dengesizliği zihinsel dalgalanmalara sebep olabilir.
2. Akupunktur ile Zihin Dengesi sağlanabilir.
Akupunktur, binlerce yıldır uygulanan, vücuttaki enerji akışını (Qi) düzenlemeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir. Ağrı, migren, adet düzensizlikleri, stres, uykusuzluk ve sindirim problemlerinde ve daha birçok hastalıkta etkili olduğu bilimsel olarak da kanıtlanmıştır.
İnce iğnelerle uygulanan bu yöntemle, vücudun kendi kendini onarma sistemi harekete geçirilir.
3. Bitkiler de Ruhsal Destek (Fitoterapi)sağlar.
- Sarı Kantaron
– Hafif ve orta düzey depresyonlarda kullanılır.
– Serotonin dengesine yardımcı olur.
⚠️ Bazı ilaçlarla etkileşebilir.
-Melisa
– Sakinleştirici ve anksiyolitiktir.
– Uyku problemlerinde, çarpıntı ve huzursuzlukta etkilidir.
-Lavanta
– Anksiyete, sinirsel gerginlik, uykusuzlukta kullanılır.
– Aromaterapi ve içilerek kullanılabilir.
-Gül
– Kadim tıpta “kalp ferahlatıcı” olarak geçer.
– Duygusal denge ve yas sürecinde destekleyicidir.
-Şerbetçiotu
– Uyku getirici etkisiyle bilinir.
– Özellikle huzursuzluk ve uykusuzluk için
-Kediotu
– Sinir sistemini yatıştırır.
– Anksiyete ve uykusuzlukta etkilidir.
-Passiflora (Çarkıfelek)
– Duygusal iniş çıkışlarda, hafif panik durumlarında kullanılır.
– Çocuklarda da düşük dozla kullanılabilir.
-Biberiye (Rosmarinus officinalis)
– Hafızayı destekler, zihni canlandırır.
– Depresif yorgunlukta etkilidir.
4. Nefes, Meditasyon ve Müzik
Zikir, mırıldanma ve ney sesiyle terapi, nefes teknikleri, mindfulness ve vagal sinir aktivasyonu zihinsel rahatlama sağlar
5. Beslenme ile Beyin Desteklenmelidir.
– Magnezyum, B vitaminleri, Omega-3, akıl sağlığı için kritiktir.
– Şeker ve rafine karbonhidrat tüketimi bağırsak-beyin ekseni üzerinden ruh halini olumsuz etkileyebilir.
– Glutensiz, işlenmemiş, anti-inflamatuar diyet önerilir.
6. Topraklama ve Doğa ile Temas
– Doğayla bağ kurmak, toprakta yürümek, gün ışığı almak; kadim öğretilerde ‘dengenin anahtarı’dır. – Modern çalışmalarda doğada geçirilen zamanın ‘kortizol’ seviyesini düşürdüğü gösterilmiştir.