Uzman Dr. Absieh Tüberküloz Hakkında Bilmeniz Gerekenleri Anlattı

BİLGİLER VERDİ

Tüberküloz hakkında bilgiler veren Özel Medar Hastanesi Sakarya Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Nasser Elmi Absieh, hastalık hakkında merak edilen soruları cevaplandırdı. Uzm. Dr. Nasser Elmi Absieh, hastalığın belirtileri, bulaşma yollarını ve tedavi sürecini de anlattı.

Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Nasser Elmi Absieh bu konuda şunları kaydetti:

TÜBERKÜLOZ YANİ VEREM NEDİR?
Tüberküloz (TB), ‘‘Mycobacterium tuberculosis’’ adlı bakteriden insanlara yaptığı . Tüm vücut organları tutulabilen, bulaşıcı ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilen bir hastalıktır.

VEREM NASIL BULAŞIR?
Hasta öksürük,aksırık ve konuşma ile çıkardığı verem mikrobunun taşıyan damlacıklar ile sağlam kişiye solunum yoluyla ulaşarak bulaşır .

VEREM MİKROBU KARŞILAYAN HERKESTE HASTALIK OLUŞUR MU?
Verem mikrobu bulaşmış kişilerin herkese hastalık gelişmez, enfeksiyonu karşılayan kişilerin ancak %5 ‘i sonraki ilk 1-2.yılda verem hastalığı gelişir, %95 i ise verem vücutta sesiz olarak bekler, vücudun direnci düştüğün an örneğin ; HİV, bağışıklığın düşüren ilaç kullanma, yaşlılık gibi vücutta beklemekte olan verem mikrobu çoğalarak verem hastalığına yol açar.

VEREM HANGİ ORGANLARDA TUTULDUĞUNDA BULAŞICI OLUR?
Verem hastalığı damlacık ve solunum yoluyla bulaşan bir hastalık olduğu için ancak solunum yollarda enfekte olduğunda örneğin gırtlak , akciğer gibi bulaşıcı olur.

VEREM HASTALIĞI AÇISINDAN EN ÇOK KİMLER RİSK ALTINDA ?
-Bulaşıcı verem hastalığı olan bir kişi ile yakın temaslı kişiler
-5 yaş altındaki çocuklar , yaşlılar
-Dünyanın yüksek verem oranlarına sahip bölgelerinden göç etmiş kişiler
-TB testi pozitif olan 5 yaşından küçük çocuklar
-Evsizler, sağlık çalışanları, hapıshanede ve bakım evlerde kalanlar, damar içi uyuşturucu kullanıcıları ve HIV enfeksiyonu olan kişiler gibi yüksek verem bulaşma oranlarına sahip gruplardır.
-Kanser, şeker hastalığı , böbrek yetmezliği gibi kronik hastalıkları olan kişiler
Bağışlığı baskılayan tedaviler alan kişiler

VEREM HASTALIĞIN BELİRTİLERİ NELERDİR ?
Verem hastalığının belirtileri genel yakınmalar ve akciğere özgü yakınmalar olmak üzere iki grupta toplanabilir. Akciğer dışı diğer organ tutulumu varsa tutulan organa özgü bulgular görülür.
Genel yakınmalar; özellikle akşama doğru yükselen ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, iştahsızlık ve halsizliktir. Akciğere özgü yakınmalar ise iki-üç haftadan uzun süren öksürük, balgam çıkarma, değişken miktarlarda kan tükürme, göğüste ve sırtta ağrı, nefes darlığı ve ses kısıklığıdır.
Yakınmalar genellikle hafif başlar, yavaş ilerler. Hastalar bu yakınmaları başka nedenlere bağlayabilir ve doktora geç başvurabilir. Bu durum hastalığın daha çok yayılmasına ve tutulan organın daha fazla tahrip olmasına sebep olur. Bu arada hasta çevresine basil saçar ve daha çok kişinin infekte olmasına neden olur.

VEREMİ NASIL TEŞHİS KONULUR?
İki haftadan uzun süren öksürük ve ateş, gece terlemesi, kilo kaybı, istahsızlık, halsizlik gibi şikayetleriniz varsa doktorunuza başvurmalısınız. Doktorunuz röntgen, akciğer tomografi balgam ve balgam kültürü isteyebilir, balgam çıkartamayan hastada doktorunuz gerekli gördüğünde Bronkoskopi ile akciğerden örnek alır.
Bir kişiye verem bakterisi bulaşmışsa, kişinin gizli verem enfeksiyonu olup olmadığını görmek için Tüberkülin Cilt testi (PPD ) veya kanda Quantiferon testlere ihtiyaç vardır.

TÜBERKÜLOZLU HASTALARIN TEDAVİSİ
Tüberküloz tedavisinde en önemli faktör ilaçlardır. Dinlenme, beslenme ve iklim gibi faktörlerin etkileri önemsizdir. Bu nedenle verem tanısı konulan hastalarda, gecikmeden ilaç tedavisine başlamak gereklidir. Ülkemizde genel olarak başlangıç ilk döneminde dört ilaç, sonraki idame tedavisinde ise en az iki ilaç kullanılmaktadır. Verem tedavisi, rejime bağlı olarak 4, 6 veya 9 ay sürebilir. TB tedavi rejimleri Tedavide kullanılan ilaçlar, hastanın balgamındaki tüberküloz basil sayısını hızla azaltmaktadır. Aynı zamanda öksürük sayısı da azalmaktadır. Bu nedenlerle tedaviye başladıktan bir süre sonra verem hastaları bulaştırıcılıklarını yitirmektedirler. Tedavi başarısında yeterli sürede düzenli ilaç kullanımı en önemli unsurdur.

KORUYUCU İLAÇ TEDAVİSİ NEDİR?
Koruyucu ilaç tedavisinin amacı, tüberküloz hastası ile teması olan kişide enfeksiyon gelişimini ya da tüberküloz enfekte kişide tüberküloz hastalığı gelişimini önlemektir. Topumda tüberküloz basili ile enfekte olmuş herkese koruyucu ilaç tedavisi verilmesi mümkün değildir; bu nedenle tüberküloz hastalığı gelişme riski yüksek olan gruplara (küçük çocuklar, bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar vb) önerilmektedir.
Ülkemizde koruyucu tedavide genellikle tek ilaç altı ay süreyle verilir. İlaçların düzenli kullanılması ve yeterli sürenin tamamlanması çok önemlidir.

TÜBERKÜLOZ BULAŞMASININ ÖNLEMLERİ NELERDİR?
Verem hastalığının sağlam kişilere bulaşmasının önlenmesinde en önemli faktör, hastalara hızlı tanı konularak en kısa sürede ilaç tedavisi başlanmasıdır. İlaç tedavisi başlanmayan hastalar yaşadıkları evde, çalıştıkları ortamda vs. hastalığı bulaştırmaya devam etmektedirler.
Tüberküloz hastalığı solunum yoluyla bulaşan bir hastalıktır. Bu nedenle hastalar bulaştırıcı oldukları dönemde cerrahi maske kullanmalı, öksürük ya da hapşırık sırasında ağızlarını mendille kapatmalıdır. Hastanın en azından balgam mikroskopisi negatif olana kadar ayrı bir odada tutulması önemlidir. Hastanın odasına girip çıkanlar da mutlaka maske takmalıdır.
Tüberküloz hastalarının bulunduğu ortamları havalandırmak, bu ortamlara temiz hava sağlamak, havadaki bulaştırıcı partikülleri azaltarak, bulaşma olasılığını azaltır. Odanın güneş görmesi ortamdaki basilleri öldürür.
Tüberküloz hastalarının kullandığı mutfak malzemeleri (bardak, tabak, kaşık, çatal vs.), nevresim, havlu gibi ev gereçleri için normal temizlik yapılması yeterlidir.