Türkiye'de Spina Bifida Alarmı: Anne Karnında Ameliyat Umut Oluyor
Dünyada binde 1 ila 3 arasında görülen sinir sistemi gelişim bozukluğu spina bifida, Türkiye’de daha yüksek oranlarda (binde 3 ila 5 sıklıkla) görülüyor. Her yıl yaklaşık 3 bin 750 bebek bu hastalıkla doğarken, erken teşhis ve anne karnında gerçekleştirilen ameliyatlar bebeklerin sağlıklı bireyler olarak dünyaya gelmesini mümkün kılıyor.
İstanbul Beykent Üniversitesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Bölümü’nden Op. Dr. İbrahim Alataş, spina bifidanın doğumsal anomaliler arasında konjenital kalp hastalıklarından sonra en yaygın sorunlardan biri olduğunu belirterek, "Erken tanı ve fetal cerrahi sayesinde bu bebekler yürüyebilen, koşabilen ve zihinsel engeli olmayan sağlıklı bireyler olabilir" dedi.
Fetal Cerrahi ile Yaşam Şansı Artıyor
Spina bifida, gebeliğin erken dönemlerinde, genellikle 12-16. haftalar arasında ultrasonla tespit edilebiliyor. 18-20. haftalar arasında beyin cerrahisi, çocuk cerrahisi, perinatoloji ve çocuk hastalıkları uzmanlarının yer aldığı çok disiplinli bir konsey tarafından değerlendirilen bebekler için uygunluk durumuna göre fetal cerrahi kararı veriliyor.
Dr. Alataş, "Fetal cerrahi genellikle gebeliğin 26. haftasında yapılıyor. Bebeğin sırtındaki açıklık kapatılarak sinir sistemi korunuyor. Bu müdahale, çocuğun motor ve zihinsel fonksiyonlarını büyük oranda koruyabiliyor," diye konuştu.
"Riskler Var Ama Kazanımlar Çok Daha Fazla"
Her cerrahi müdahale gibi fetal cerrahinin de hem anne hem bebek açısından belirli riskler taşıdığını ifade eden Dr. Alataş, "Ancak bu risklere rağmen ameliyatın sağladığı faydalar çok daha önemli. Erken müdahale, sinir hasarını engelliyor ve çocukların yaşam kalitesini ciddi ölçüde artırıyor" dedi.
Folik Asit Eksikliği Hâlâ Büyük Bir Risk
Spina bifidanın en önemli risk faktörlerinden biri olarak folik asit eksikliği öne çıkıyor. Dr. Alataş, Avrupa ve Amerika'da 18 yaş üzerindeki tüm kadınlara folik asit takviyesi önerildiğini ancak Türkiye’de bu desteğin genellikle gebelik tanısı konulduktan sonra verildiğini hatırlatarak, "Bu durumda folik asidin koruyucu etkisi azalıyor. Tüm kadınların, gebelik planlasın ya da planlamasın, düzenli folik asit kullanması gerekiyor" uyarısında bulundu.
"Zaman Kaybedilmemeli"
Türkiye'de spina bifida konusunda toplumsal bilincin ve koruyucu önlemlerin yetersiz olduğuna dikkat çeken Dr. Alataş, şu çağrıda bulundu:
"Spina bifida tanısı alan gebelerin, vakit kaybetmeden fetal cerrahi merkezlerine başvurması gerekiyor. Ameliyat kararı elbette kolay değil, ancak sonunda yürüyen, sağlıklı bir çocuk görmek bu riske değiyor. Gebelik planlayan tüm kadınların folik asit kullanmaları ve düzenli kontrollerini ihmal etmemeleri hayati önem taşıyor."