"Haberler maksatlı olarak olumsuz yansıtılıyor"
RTÜK resmi web sitesi üzerinden yaptığı açıklamada haber bültenlerindeki şiddet içerikleri ile ilgili yeni yaptırımların uygulanacağını duyurdu.
Haber kanallarında şiddet içeriklerine yer verildiğini ve haberlerin maksatlı olarak vatandaşları olumsuz etkileyecek şekilde yansıtıldığının belirtildiği açıklamada, haberlerde yer alan bu tarafsızlıktan uzak içeriklerle ilgili 6112 kanuna göre gerekli yaptırımların en üst sınırdan uygulanacağını açıkladı.
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin uyardı
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda RTÜK izleme uzmanları tarafından yapılan incelemelerde, ana haber bültenlerinde çok sayıda şiddet içeriğine yer verildiği ve haber sunucularının tarafsızlıktan uzak, maksatlı yorumlar yaptığı tespit edildiğini dikkat çekti.
Haber bültenlerinde şiddet içerikli görüntü ve seslerin dışında yayınlanan haberlerde de ülkemizde “olumlu olaylar” olmadığı algısı yaratılıp vatandaşlarımızın karamsarlığa ve yalnızlığa düşürülmek istendiği görüldüğünü söyleyen Şahin, şunları söyledi:
"Yayıncı kuruluşlarımızın, haber içeriklerinde editoryal bağımsızlıkları bulunmaktadır. Ancak bu bağımsızlık kamu yararı, toplum huzuru ve toplumdaki güven ortamını zedelemeyecek şekilde çalışmayı gerektirmektedir. Ülkemizde enerji, savunma sanayi, yerli ve millî teknoloji, sanat, kültür ve spor olmak üzere birçok alanda başarılı çalışmalar ortadayken, karamsarlık aşılayan “yandık”, “bittik”, “mahvolduk” haberciliğinin kimseye bir faydası da yoktur. Bir diğer önemli husus ise ana haber sunucularının olaylar karşısında kendi siyasal görüşlerini de içeren maksatlı yorum ve analizlerde bulunmalarıdır. Tarafsızlıktan uzak, bir siyasi partinin temsilcisi gibi yapılan yorumlar ve analizler gazetecilik etik ilkeleriyle bağdaşmamakta, gazetecilik mesleğine de büyük zarar vermektedir" dedi.
"Yaptırımlar en üst sınırdan uygulanacak"
Ebubekir Şahin yapılacak incelemede tespit edilen zararlı yayınlara ilişkin yaptırım uygulayacaklarını dikkat çekerek, "6112 sayılı Kanunumuz çok açıktır ve her yayıncı kuruluş bu kanunda belirtilen kurallara uymakla mükelleftir. Genel izleyici saatinde gençlerimizin, çocuklarımızın fiziksel ve ruhsal gelişimini olumsuz etkileyen, şiddeti yaygınlaştıran, özendiren, kanıksatan, suç ve suçluyu öven, tarafsızlık ilkesini hiçe sayan yayıncı kuruluşlarımıza kanunun bize verdiği yetki doğrultusunda gerekli yaptırımlar en üst sınırdan uygulanacaktır" ifadelerini kullandı.
RTÜK'ten haber bültenleri ile ilgili sert uyarı
RTÜK web sitesinden yayıncı kuruluşlara uyarılarda bulundu. RTÜK'ün uyarı metninde şunlar ifade edildi:
"Yayıncı kuruluşlarımızın, haber içeriklerinde editoryal bağımsızlıkları tabii ki bulunmaktadır. Ancak bu bağımsızlık kamu yararı, toplum huzuru ve toplumdaki güven ortamını zedelemeyecek şekilde çalışmayı gerektirmektedir. Tüm yayıncı kuruluşların reyting kaygıları anlaşılabilir olmakla birlikte her şeyden önce topluma karşı sorumlu olduklarını unutmamaları gerekmektedir.
Bir diğer önemli hususunda altını çizmek gerekir ki, bu sorumluluk sadece haber içerikleriyle sınırlı değildir. Ana haber sunucularının asıl görevi, haberi olduğu gibi tarafsız bir şekilde izleyicisine aktarmaktır. Bir siyasi parti temsilcisi gibi davranmak hem kanuna hem de etik ilkelere aykırı olacağı için asla kabul edebileceğimiz bir durum değildir."
"Ana haber bültenlerinde şu noktalar dikkate alınmalıdır:
- Tarafsızlık ilkesi dâhilinde haber bültenlerinin sunumu esnasında sunucular siyasi içerikli ve taraflı yorumlardan kaçınmalı,
- Haber bültenlerinde kullanılan önceden kaydedilmiş görüntüler Akıllı İşaretler Sistemi’nde kodlanmalı ve haber bültenlerinin yayını esnasında Akıllı İşaretler kullanılmalı,
- Toplumsal şiddet olaylarını haberlere konu ederken, gerilimi artıracak nitelikte görüntü, yorum ve ifadeler eklenmemeli,
- Haberlerde şiddetin sıkça, uzun süre ve yoğun biçimde verilmesinin şiddete duyarsızlaşma oluşturabileceği unutulmamalı; yoğun şiddet içeren görüntüler, izlenme oranını artırmak ya da dikkat çekmek amacıyla kullanılmamalı,
- Şiddetin etkisi; görüntü tekrarı, müzik ve ses efektleri ile abartılmamalı,
- Haberde, şiddet eylemlerini öven, haklı ya da meşru gösteren ifadeler ve görüntüler kullanılmamalı,
- Sözlü şiddet, tehdit, aile içi şiddet ve hayvanlara kötü muamele gibi eylemler de şiddet kapsamında değerlendirilmeli,
- Dünyada ve Türkiye’de meydana gelmiş ve gelmekte olan savaş, terör olayları, çatışma gibi şiddetin yüksek oranda olduğu haberlere ait eski görüntüler; bahse konu ülke, kişi, kurum ya da kuruluşlarla ilgili şiddet içermeyen siyasi, sosyal, ekonomik ve benzeri gelişmelerle ilgili haberlerde kullanılmamalı,
- Yaralanma, acı çekme ve ölüm anına ait görüntüler, emniyet mensuplarını ve hukukçuları ilgilendiren detaylar genel kamu yararı gerektirmedikçe yayınlanmamalı,
- Güvenlik kamerası, mobese kayıtları, izleyicilerin gönderdikleri amatör görüntüler ve bunun gibi kayıtlar sorumlu yayıncılık anlayışı çerçevesinde değerlendirilip, genel kamu yararı gözetilerek yayınlanmalıdır.
Haber bültenlerinin yukarıda belirtilen şekilde sunulması, 6112 sayılı Kanun’un 8’inci maddesi gereğince zorunludur.
Yayıncı kuruluşların muhtemel mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi için şiddet içerikli programların bilhassa haber bültenlerinin yukarıda önerilen hususlar göz önünde bulundurularak yayınlanması uygun olacaktır.
Aksi halde medya hizmet sağlayıcı kuruluşlara müeyyide uygulanacaktır."