Prof. Dr. Mehmet Kemal İnan, SASGEM’e Konuk Oldu

İnan, konuşmanın ilk bölümünde "Bilginin İki Yüzü" başlığını ele aldı ve Michael Polanyi ile Paul Roemer‘den iki kahraman olarak söz etti. İnan, kamu ekonomisini bir dörtgen üzerinden açıkladı ve bu dörtlüyü "paylaşılmayan, paylaşılan, özel ve kamu" olarak sınıflandırdı. Bu dört hücreli sınıflandırma üzerinde bilginin yerini ve önemini açıkladı.

Prof. Dr. İnan, kamu ekonomisi ve bir değer olarak bilgi konusunda konuşmanın başında söz ettiği Roermer'e ait iki gözleme yer verdi. İlk gözlemi, "Üretilen mal ve hizmetin miktar artışında tek sabit kalan girdi: Bilgi” olarak ifade eden İnan, diğer gözlemi ise, "Üretim niteliğini artıran teknolojik girdi dışardan verilen bir katsayı değil, üretim sürecinde öğrenilen bir deneyim: Bir ustalık bir beceri" olarak belirtti.

Bilgi çeşitlerinden söz eden İnan, açık bilgi ve örtük bilgiyi açıklayıp örnekler verdi. Açık bilgiye herkesin ulaşabildiğini fakat ticari veya güvenlik nedenleriyle sınırlandırmalar olabileceğini söyledi. Örtük bilgiyi kayda geçmeyen, kopyalanamayan, paylaşılamayan bilgi olarak açıkladı ve "bisiklete binmek, ıslık çalmak, yüzmek, tenis oynamak" örneklerini verdi. Açık ve örtük bilgi hakkında bilgilendirme yaptıktan sonra bu iki bilgi arasındaki ilişkiyi "Öğrenim aşaması, eğitim aşaması ve performans aşaması" şeklinde değerlendirerek açıkladı.

İnan, konuşmanın ikinci bölümünde bilginin evriminde ilk kırılma noktası hakkında konuştu ve bu bölümde kahraman olarak Thomas Khun'dan bahsetti. Gezegenlerin önemini anlatan İnan "Gezegenlerin hareketleri çok önemli ve bunları tahmin etmek müthiş bir prestij sağlıyor. Çünkü bütün bu astrolojik olaylar ve insanların kaderleri hep bu tahminlerin ne doğrulukta olduklarına bağlı olarak değişiyor ve bunun üzerine kitaplar yazılıyor" dedi.

Episteme ve tekne kavramlarından bahseden İnan, bu iki bilginin olumlu ve olumsuz yanlarını açıkladı. “Bundan böyle dünyevi bilgiler teknolojinin kuralları (tekne) ile değil, doğa yasaları (episteme) ile açıklanmaya başlandı” diyen İnan, "episteme ile tekne evlendi" şeklinde yorum yaptı.

"Çok fazla hipotez olduğu vakit öğrenmemiz mümkün değil"
İnan, üçüncü bölümde yapay zekâ konusunu ele aldı. Bu bölümde Vladimir Vapnik, Leslie Valiant ve Alexey Chervonenkis'ten bahsetti. Burada öğrenme şekillerini açıklayan İnan, kenarları eksenlere paralel bir dikdörtgenin öğrenmesi ve istatiksel öğrenmeyi örnekler vererek gösterdi.

Son bölümde ise "Sanayi Devrimi ve Ötesi" konusunu ele alan İnan, burada Charles Peirce, Noam Chomsky ve William James'ten bahsetti. Bu bölümde ilk olarak Noam Chomsky'den alıntı yaptı: "...sanki insan olarak biyolojik özellikleri verili bir iç organizasyona sahibiz ve başlangıç olarak varlığımıza belirgin zihinsel yapılar, yani algılayabileceğimiz bilimler yerleştirilmiştir."

İnan, 17. ve 20. yüzyıllar arasında bilginin evriminden söz etti. “Teknolojik kuralların yerini doğa yasaları alıyor, bilginin evriminde ana rolü insan mantığı oynuyor” şeklinde konuşarak, ikinci kırılma noktasının elektriğin keşfi olduğunu sözlerine ekledi.

Son olarak 21. yüzyıl ve sonrası bilginin evriminden bahseden İnan, yeni parlayan bir disiplin olarak biyolojiden bahsederek konuşmasını tamamladı.