Persona non grata nedir? Persona non grata ne demek?

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklaması sonrası Persona non grata'nın anlamı merak ediliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında ‘istenmeyen adam’ (Persona non grata) ilan edileceklerine dair mesaj verdi. Peki Persona non grata nedir?

PERSONA NON GRATA NEDİR?

Devletler arası ilişkilerde "persona non grata", bir ülkeye girmesi ya da o ülkede kalması ülkenin yerel hükümeti tarafından yasaklanan yabancı bir kişi anlamına gelmekte. Kendisine verilmiş olan siyasi dokunulmazlık hakkı sayesinde tutuklama ve herhangi bir kovuşturmadan korunan yabancı bir diplomata herhangi bir ülkenin uygulayabileceği en ciddi kınama biçimi olarak kabul edilmekte.

PERSONA NON GRATA HAKKINDAKİ BİLGİLER

Persona Non Grata teriminin 1961 tarihli Diplomatik İlişkiler Hakkında Viyana Konvansiyonu'nun 9. maddesinde düzenlendiği bilinmekte.

MADDE 9. 1. Kabul eden Devlet, herhangi bir zaman ve kararının gerekçesini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın, gönderen Devlete misyon şefinin veya misyon Diplomatik kadrosunun herhangi bir üyesinin istenmeyen şahıs (persona non grata) olduğunu veya misyon kadrosunun herhangi bir başka üyesinin kabule şayan olmadığım bildirebilir. Bu takdirde, gönderen Devlet, duruma göre, ilgili şahsı geri çağırır veya misyondaki görevine son verir. Bir şahıs kabul eden Devletin ülkesine gelmeden önce de istenmeyen veya kabule şayan olmayan şahıs olarak ilan edilebilir.

Gönderen Devlet bu maddenin 1 inci fıkrasında kayıtlı yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddeder veya makul bir süre içinde yerine getirmezse, kabul eden Devlet ilgili şahsı misyonun bir üyesi olarak tanımayı reddedebilir.

Kabul eden devletin Persona Non Grata ilanı için herhangi bir gerekçe açıklamasına gerek yoktur. Yaygın olarak, kabul eden devletin menfaatlerine aykırı davranışlarda bulunan veya işlediği suç sonrası diplomatik kurallar nedeniyle yargısal yaptırıma tabi tutulamayan diplomatik görevliler hakkında bu ilan gerçekleştirilir.

Diplomatik görevli, henüz gönderilmeden önce kabul eden devlet tarafından yükümlülüklere ve gerekliliklere aykırı işlem ve eylemleri sebebiyle 'Persona Non Grata' ilan edilebilir.

Persona Non Grata ilanı diplomatik görevlinin diplomatik dokunulmazlığını kaldırmaz. Yaygın olarak diplomatik görevlisi persona non grata ilan edilen devlet görevliyi geri çağırmaktadır fakat bu yaptırımdan doğan bir zorunluluk değil, pratik uygulamanın sonucudur.