Akciğer Kanserinde Teşhis ve Tedavi Süreci

Akciğer kanseri nedir?

Diğer kanserler gibi, akciğer kanseri de normal hücre bölünmesi ve büyümesi süreçleri bozulduğunda gelişir, anormal ve kontrol edilemez büyümeye yol açar. Hücreler bir kitleye veya tümöre dönüşür. Çevredeki dokuları ve organları doğrudan istila eder, vücudun diğer bölgelerine yayılan veya çıkarıldıktan sonra tekrar büyüme potansiyeline sahip olan vücuttaki herhangi bir anormal büyümeye “kötü huylu” veya kanser denir.

Akciğer kanseri ne kadar yaygındır?

Akciğer kanseri, ülkemizde en sık görülen ve en çok öldüren kanser olarak ilk sıraya gelmektedir. Türkiye’de 2020 de 41264 kişi yeni akciğer kanser teşhisi konuldu.

Akciğer kanseri nedenleri nedir?

Sigara içmek, akciğer kanseri gelişimi için en yaygın risk faktörüdür. Sigara dumanına veya bazı bileşenlerine maruz kalan birçok insan, akciğerlerinde kalıcı anormal değişikliklere neden olur. Bu değişiklikler akciğerde kanserli bir tümörün gelişmesine neden olabilir.

Dünya çapındaki tüm akciğer kanseri vakalarının yüzde 75-80 sigara içmiş kişilerde teşhis edilmektedir. Akciğer kanseri teşhisi konan her üç kişiden ikisi 65 yaşın üzerindedir ve en yaygın tanı yaşı 70’tir. Diğer nedenler radyasyon , Asbest ,radon gaz maruz kalınması ve ailede akciğer kanseri öyküsü olması olarak sayılabilir.

Akciğer kanseri belirtileri nelerdir?

Akciğer kanseri genellikle erken evrelerinde belirti neden olmaz bu yüzden çoğu hastalar hastalık ilerlediğinde belirtileri ortaya çıkar.

Akciğer kanserinin belirti şunları içerebilir:

· Geçmeyen yeni bir öksürük

· Az miktarda da olsa öksürükle kan tükürmek

· Nefes darlığı

· Göğüs ağrısı

· Ses kısıklığı

· İstemsiz kilo kaybı

· Kanser başka yerlere yayılırsa ortaya çıkabilecek belirtiler arasında kemik ağrısı, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü ve/veya göz kapağında sarkma yer alabilir.

Akciğer kanseri nasıl teşhis edilir ve yönetilir?

Genellikle, bir hastanın öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı, kan tükürme, yorgunluk veya kilo kaybı gibi neden olacak kadar ilerlediğinde hasta hastaneye başvurur. Muayene sonrası radyolojik incelemeler (Akciğer grafisi, Bilgisayarlı Tomografi, PET/CT) yapılır, kesin teşhis için biyopsi veya şüpheli kitleden hücre veya dokuların çıkarılması gerekir. Biyopsi doku aşağıdaki yöntemlerden biri yapılır

- Bronşların endoskopik olarak değerlendirilmesi (bronkoskopi) veya göğüs duvarından yapılan biyopsi

Akciğer kanseri türleri nelerdir?

Akciğer kanseri hücrelerinin mikroskop altındaki görünümüne göre akciğer kanserini iki ana tipe ayırır.

İki genel akciğer kanseri türü şunları içerir:

Küçük hücreli akciğer kanseri. Küçük hücreli akciğer kanseri, neredeyse yalnızca ağır sigara içenlerde görülür ve küçük hücreli olmayan akciğer kanserinden daha az yaygındır.

Küçük hücreli olmayan Akciğer Kanseri. Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri, çeşitli akciğer kanseri türleri için bir şemsiye terimdir. Küçük hücreli olmayan akciğer kanserleri, skuamöz hücreli karsinom, adenokarsinom ve büyük hücreli karsinomu içerir.

Akciğer kanserinin evreleri nelerdir?

Evreleme, hekimin tedavi kararlarını belirlemek ve beklenen sağkalım tahmin etmek için hastanın kanserinin boyutunu tam olarak anlamasını sağlar. Doktorlar kanserin evrelerini tanımlamak için belirli terimler kullanır, ancak evrelemeyi tanımlamanın basit bir yolu aşağıdaki gibi olabilir:

Lokalize: Kanser akciğerle sınırlıdır. Bölgesel: Kanser göğüs içindeki lenf düğümlerine (veya bezlerine) yayılmıştır. Uzak: Kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmış (veya metastaz yapmış).

Akciğer kanseri nasıl tedavi edilir?

Sağlık durumu, kanserin türü ve yayılma evresi dahil olmak üzere hastayla ilgili tüm bilgiler, o bireyin kanseri için en uygun tedaviyi tasarlamak için bir araya getirilir. Akciğer kanseri tedavisi çok zor bir kanserdir. Hücre tipi ve tanı anındaki evresi sağkalım oranını belirlemede en kritik faktörleridir. Lokalize bir aşamada teşhis edilenler bir akciğer kanseri tedavi edilebilir. Fakat ne yazık ki, çoğu kişiye hastalık akciğer dışına yayıldığında (ileri veya uzak) veya akciğer lenf düğümleri içerdiğinde (bölgesel) teşhis edilir. Ayrıca akciğerler çok hassas organdır ve bazı tedavi biçimlerini kolayca kaldıramayabilir ve bu da akciğer kanserinin neden tüm kanserler arasında en düşük sağkalım oranlarından birine sahip olduğunu açıklıyor. Akciğer kanseri teşhisi konanların toplam iki yıllık sağkalım oranı yüzde 25'tir.Beş yılda hayatta kalma oranı yüzde 15'e düşer. Akciğer kanseri uygun tedavisinin doktorunuzla tartışılarak, cerrahi, kemoterapi, radyasyon tek başına veya kombinasyon halinde kullanılmasını önerilebilir.

Akciğer kanseri taraması nedir ?

Akciğer kanser taraması, akciğer kanseri belirtileri olmayan ve akciğer kanseri geliştirme riski yüksek olan sağlıklı bir bireyin, akciğer kanserini cerrahi edilebilecek bir evrede iken saptamak için erken test edilmesini ifade eder. Akciğer kanseri taraması için yapılan yıllık düşük dozlu bilgisayarlı tomografi tabanlı taramanın kabul edilebilir risklerle akciğer kanserinden ölen insan sayısını azalttığı bulunmuştur.

Akciğer kanseri taraması kimlere uygulanır?

Akciğer kanseri geliştirme riski yüksek olan ağır sigara içme öyküsü olup (30 yıl boyunca günde en az 1 paket veya daha fazla) halen içmeye devam eden veya son 15 yıl içerisinde bırakmış, 55-77 yaş arası bireyler için kapsamlı bir akciğer kanseri tarama önerilmektedir.

Akciğer kanserini nasıl önleyebilirim?

Akciğer kanserini önlemenin mutlak bir yolu yoktur. Ancak, riskinizi azaltacak şeyler var.

· Sigara içmeyin. Hiç sigara içmediyseniz başlamayın. Akciğer kanseri için bu büyük risk faktöründen nasıl kaçınabileceklerini anlamaları için çocuklarınızla sigara içmeme hakkında konuşun. Akran baskısına nasıl tepki vereceklerini bilmeleri için çocuklarınızla erken yaşta sigara içmenin tehlikeleri hakkında konuşmaya başlayın.

· Sigara içmeyi bırak. Sigarayı bırakmak, yıllarca sigara içmiş olsanız bile akciğer kanseri riskinizi azaltır. Sigarayı bırakmanıza yardımcı olabilecek stratejiler ve sigarayı bırakma yardımcıları hakkında doktorunuzla konuşun.

· İkinci el dumandan kaçının. Sigara içen biriyle yaşıyorsanız veya çalışıyorsanız, onu bırakmaya teşvik edin. En azından dışarıda sigara içmesini isteyin. Sigara içilen kapalı yerlerden kaçının.

· Evinizi radon için test edin. Özellikle radonun sorun olduğu bilinen bir bölgede yaşıyorsanız, evinizdeki radon seviyelerini kontrol ettirin.

· İşyerinde kanserojen maddelerden kaçının. Kendinizi işyerinde toksik kimyasallara maruz kalmaktan korumak için önlem alın. İşvereninizin önlemlerine uyun. Sigara içiyorsanız, işyeri kanserojenlerinden akciğer hasarı riskiniz artar.

· Meyve ve sebzelerle dolu bir diyet yapın.

· Haftanın çoğu günü egzersiz yapmaya çalışın